۱۳۹۳ دی ۶, شنبه
۱۳۹۳ دی ۵, جمعه
ماکسیم گورکی, ییلاق نشینان
ماکسیم گورکی, ییلاق نشینان
الکسی ماکسیممویچ پشکوف که بعدها با نام ماکسیم کورگی شهرتی دنیاگیر کسب کرد در سال ۱۸۶۸ در نیژنی‌نووگرود که بعدها گورکی نامیده شد متولد شد. از همان کودکی فقر چهره‌ی منحوس خود را به او نمایاند. به همین دلیل مدتی مانع ادامه تحصیل وی گردید. به عنوان شاگر کفاش، شاگرد نقاش، کارگر کشتی و… کار می کرده و زندگی را می‌گذراند. او «در میان مردم» می‌زیست و «در میان مردم» کار می‌کرد. اشتیاقی که به کتاب پیدا کرده بود او را به طرف شناختی سازنده پیش می‌راند. جوانی او مثل کودکی‌اش در کارهای طاقت‌فرسا سپری شد. به عنوان باربر اسکله، نانوا، باغبان، خواننده‌ی آوازهای دسته‌جمعی کار کرد. در مسیر تحولات فکری آن زمان کشورش قرار گرفت و به مطالعه‌ی ادبیات سیاسی پرداخت. در سال ۱۸۹۲ نویسنده‌ای سرشناس شده بود. قبل از تحولات سال ۱۹۰۵ «سرود شاهین» و «سرود مرغ طوفان» را نوشت. پس از سرکوب جنبش ۱۹۰۵ به خارج سفر کرد. رمان مادر محصول همین دوره است. وی در سال ۱۹۳۲ رییس اتحادیه‌ی نویسندگان شوروی شد و رئالیسم سوسیالیستی را به عنوان شیوه‌ی نگارش به نویسندگان توصیه نمود. رمان مادر نیز به عنوان الگویی برای این شیوه معرفی کرد.پی‌دی‌اف
۱۳۹۳ آذر ۲۴, دوشنبه
آنتونیو گرامشی, ستمبران و ستمگران و ده مقاله دیگر
آنتونیو گرامشی, ستمبران و ستمگران و ده مقاله دیگر
پی‌دی‌اف
ترجمه وارتان میکائیلیان .انتشاران فرهنگ نوین: ۱۳۶۰
آنتونیو گرامشی-نامه‌های زندان
آنتونیو گرامشی-نامه‌های زندان
پی‌دی‌اف
نامه های زندان – گرامشی – ترجمۀ مریم علوی نیا (دکتر فرنگیس فلامکی). نشر آگاه: ۱۳۶۲
۱۳۹۳ آذر ۲۳, یکشنبه
کتاب گفت‌وگوی سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران و سازمان مجاهدین خلق ایران
کتاب گفت‌وگوی سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران و سازمان مجاهدین خلق ایران
پی‌دی‌اف
این کتاب مجموعه ی از بحث های است که بین سازمان چریک های فدایی خلق و سازمان مجاهدین خلق ایران برگذار شده بود. هدف از این بحث ها حل مسائل وحدت و رفع مشکلات و موانع موجود بر سر راه تفاهم دو سازمان بود. این مجموعه توسط انتشارات سازمان مجاهدین خلق ایران در اسفند ماه ۱۳۵۵ به چاپ رسید.
۱۳۹۳ آبان ۸, پنجشنبه
کارل مارکس-دست‌نوشته‌های اقتصادی و فلسفی ۱۸۴۴
کارل مارکس-دست‌نوشته‌های اقتصادی و فلسفی ۱۸۴۴
دست نوشته های اقتصادی و فلسفی کارل مارکس (همچنین به عنوان پاریس نسخ خطی نامیده می شود) یک سری از یادداشتهای است که توسط کارل مارکس بین آوریل و آگوست ۱۸۴۴ نوشته شده بود که در دوران زندگی او منتشر نشد. آنها برای اولین بار در سال ۱۹۲۷ توسط محققان در اتحاد شوروی منتشر شد.
این نوشته بخشی از اقتصاد مارکسیستی است که توسط حسن مرتضوی ترجمه شده است.
۱۳۹۳ شهریور ۱۹, چهارشنبه
نائومی کلاین٬ دکترین شوک
نائومی کلاین٬ دکترین شوک
از سال ۲۰۰۴ به این سو٬ نائومی کلاین دست‌اندرکار پژوهش در حیطه‌ای از تاریخ اقتصاد بوده است٬ آکنده از گفته‌ها (و اغلب ناگفته‌ها)ی بحران‌های گوناگون چند دهه‌ی اخیر و این‌که چگونه از این بحران‌ها سواستفاده می‌شود تا راه را برای پیشروی به‌اصطلاح «انقلاب»های اقتصادی دست‌راستی در سراسر عرصه‌ی گیتی هموار گردد: بحرانی فرا می‌رسد٬ هول‌و‌هراس جامعه را در بر می‌گیرد و نظریه‌پردازان راست‌گرا٬ با رخنه‌کردن در خلا اجتماعی ناشی از بحران و جوّ ترس و نگرانی٬ دست‌به‌کار می‌شوند و به‌نفع شرکت‌های بزرگ٬ به مهندسی جوامع بحران‌زده می‌پردازند. این شگردی است که خانم نائومی کلاین آن را «سرمایه‌داری فاجعه» می‌نامد.
۱۳۹۳ شهریور ۱۷, دوشنبه
روزا لوکزامبورگ٬ نامه‌های زندان
روزا لوکزامبورگ٬ نامه‌های زندان
روزا لوکزامبورگ در ۵ مارس ٬۱۸۷۱ در شهر کوچکی در جنوب لهستان به‌دنیا آمد. تولد او چند روز قبل از برپا شدن "کمون" انقلابی پاریس و مرگ‌اش دو سال پس از روی کار آمدن انقلابیون در روسیه بود. همه‌ی زندگی او نیز٬ به راه انقلاب طی شد.
درباره‌ی مبارزات او بسیار گفته‌اند. درباره‌ی نامه‌های او هم باید گفت که نگارنده‌ی آن نامه‌ها٬ جانی شیفته بود٬ که دل باخت و جان باخت٬ اما خویشتن را نباخت و از دنیای انس‌ها و برندگان "پرواز را به‌خاطر سپرد".
۱۳۹۳ شهریور ۱۴, جمعه
والتر وایکس٬ کارگر
والتر وایکس٬ کارگر
نزدیک به دو دهه است که فضای فرهنگی و هنری جامعه‌ی ایران تحت سلطه و نفوذ جریانات فکری محافظه‌کار و تابع و مدافع نظمِ سلطه‌جویِ جهانی قرار دارد. این فضا نتیجه‌ی یک دهه کشتار و حذف فیزیکیِ فعالینِ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین محصول سرکوبِ مداوم اهل اندیشه و قلم بود و در همین مدت موج گستردهی مهاجرت نیز فضای اجتماعی ایران را برای مدعیانی بی‌رقیب باز گذاشت تا خود را بر متن برهوتی که ایجاد شده بود به‌عنوان مراجع فرهنگی معرفی و تثبیت کنند. این نقش‌آفرینانِ نوکیسه بخشی از پاسداران و مفتشان و ممیزان و کارگزاران "انقلاب فرهنگی" دهه‌ی نخست بعد از قیام ۷۵ بودند که با عوض‌کردن ظاهر و کلام خود و با حمایت‌های مالی گسترده و با لابی‌های تحت حمایتِ حکومت، اکنون منافع پیچیده‌تر و متنوع‌تری را پیرو بحران‌های درونیِ نظامِ سیاسی نمایندگی می کنند. بازتاب این وضعیت در عرصه‌ی کتاب و تولیدات آثار نظری و هنری هم مشهود بود. انواع و اقسام امواج فکری و هنریِ ارتجاعی و محافظه‌کار در حوزه‌های مختلف ترجمه، نشر و پخش شد. اما این تلاش‌ها هر بار بر بسترِ بحرانی و متناقضِ ماهیتِ نظام سیاسیِ حاکم که امکانِ اصلاح و نرمشی درونی را به‌راحتی نمی تابید، هر بار تزلزلِ خود را به شکلی نشان داده است. نتیجه این که نظام سیاسیِ مستبدِ کنونی به‌مانند هر رژیم استبدادیِ دیگری که با ملزومات انباشتِ بیش‌ترِ سرمایه و در چهارچوب نظامِ جهانی بی‌وقفه در حالِ سازگاری و تطبیق است، توانسته که قشری معین از دست‌اندرکارانِ امور فرهنگی را به‌صورتی ارگانیک در خدمت بگیرد و طی مراحلی و با نمای دوگانه‌ی پوزیسیون/اپوزیسیون، عرصه را برای کنترل هر چه بیش‌تر اقشار و طبقات ستم‌دیده‌ی اجتماعی و بر طبق منافع خود سازماندهی کند که این قشری که از آن سخن گفتیم از عوامل مهم اجرایی چنین هدفی است. این مجموعه گام‌به‌گام سر و سامانی ایدئولوژیک هم پیدا کرده است و پاسخ‌هایی معینی بر روال کتاب‌های حل المسائل در حیطه‌های مختلف و از خاستگاهی ارتجاعی و محافظه‌کارانه را به قدر کافی نه‌تنها در انبان خود گرد آورده بلکه از طریق امکاناتی که در اختیار دارد مدام هم آنها را تبلیغ و ترویج می‌کند. این قشر از کارگزاران فرهنگیِ ارگانیکِ جمهوری اسلامی در هیات سینماگر و روزنامه‌نگار و فعالان سیاسی اخته از نوع فعالان انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها تا شکنجه‌گران و پاسداران فرنگ‌دیده‌ی نظام و خیلِ فعالانِ بی‌مایه و پر هیاهوی حقوقِ بشری و اِن .جی .او.ئی و... خودشان را در عرصه‌ی رسانه‌ها معرفی کرده‌اند و همچنین در چند سال گذشته بر متن بحران‌های جاری اجتماعی و سیاسی هویتی رنگی (سبز و بعدا بنفش) هم یافته‌اند که از کارویژه‌ها و نشانه‌های مشخص پروژه‌های تقلیل‌گرایانه و کنترل‌شده‌ی نئولیبرالی در سپهر سیاسی و اجتماعی و فرهنگی است و به‌خوبی نقش‌آفرینی‌شان را به‌عنوان نمونه در کنترل و عقیم کردن کشاکش های سیاسی در سال ۸۸ شاهد بودیم. جمهوری اسلامی در مقاطع مختلفی از این اقشار برای تخطئه‌ی هر نوع رویکرد رادیکالی استفاده کرده است و حتا در مقاطعی که ظاهرا با آنان در تضاد قرار می گیرد آن اقشار کارکرد تروریستی خود علیه افراد، نیروهای اجتماعی و مراجع فرهنگی و اجتماعی رادیکال را هرگز فراموش نمی کنند و از این طریق حتا به‌طور ناخودآگاه جایگاهی برای خود در سلسله‌مراتب قدرت جست‌وجو می‌کنند و در تحلیل نهایی همیشه کنار قدرت مسلط داخلی و بین‌المللی قرار می‌گیرند. هدف ما از ترجمه و انتشار آثاری در حوزه‌های مختلف هنری در واکنشی به این زمینه و در تقابل و مرزبندی با فضای پیش‌گفته در دستور کار ما قرار گرفته است و امیدواریم در این راه دوستان و رفقای هم راه ما را یاری دهند و ضمنا از پیشنهادات و انتقاداتِ خود ما را بی‌نصیب نگذارند.
۱۳۹۳ شهریور ۱۳, پنجشنبه
ولادیمیر ایلیچ لنین٬ جنگ و انقلاب
ولادیمیر ایلیچ لنین٬ جنگ و انقلاب
متن این سخنرانی از مجموعه مقاله‌های لنین با نام "بین دو انقلاب" ـ ترجمه‌ی انگلیسی٬ چاپ پروگرس مسکو ۱۹۷۶ ـ به فارسی برگردانده شده است. متن سخنرانی تا مدت‌ها در دسترس نبود تا این‌که شخصی ناشناس رونوشتی از سخنرانی را در انستتیتو لنین به اولیانووا تقدیم کرد. این متن در ۲۳ آوریل ۱۹۳۹ در شماره‌ی ۹۳ پراودا به چاپ رسید و بعدها در "مجموعه‌ی آثار لنین" جلد ۲۴ از صفحه‌ی ۳۹۸ تا ۴۲۱ جای گرفت.
۱۳۹۳ شهریور ۱۱, سه‌شنبه
گروه نویسندگان٬ مائو تسه‌دون: زندگی‌نامه‌ی مختصر
گروه نویسندگان٬ مائو تسه‌دون: زندگی‌نامه‌ی مختصر
جزوه‌ای در هشتاد صفحه در مورد زندگی و مبارزات مائوتسه‌دون رهبر گرامی خلق چین. این جزوه بر اساس کتاب‌های «مائوتسه دون زندگينامه - ارزيابی- يادها» (بيجنگ ١٩٨٦)، «تاريخ فشرده‌ی چين» (بيجنگ ١٩٨١)، چند شماره «بيجنگ رويو» و شماری از سايت‌های اینترنيی تهيه شده است.
۱۳۹۳ شهریور ۱۰, دوشنبه
کارل مارکس٬ مقدمه‌ی سهمی در نقد فلسفه‌ی حقوق هگل٬ بیانیه‌ی فلسفی مکتب تاریخی حقوق٬ تزهایی درباره‌ی فویرباخ
کارل مارکس٬ مقدمه‌ی سهمی بر نقد فلسفه‌ی حقوق هگل٬ بیانیه‌ی فلسفی مکتب تاریخی حقوق٬ تزهایی درباره‌ی فویرباخ
کتاب حاظر شامل سه نوشته است: "مقدمه‌ی سهمی در نقد فلسفه‌ی حقوق هگل"٬ "بیانیه‌ی فلسفی مکتب تاریخی حقوق" و "تزهایی درباره‌ی فویرباخ". دو نوشته‌ی آخر اساسا برای درک بهتر "مقدمه‌ی سهمی..." در این کتاب آمده‌اند: در "مقدمه‌ی سهمی..." اشاره‌هایی به "مکتب تاریخی حقوق" شده است و ما فکر میکنیم روشن‌گری‌هایی بیش‌تری که مارکس در "بیانه‌ی فلسفی مکتب تاریخی حقوق" به عمل آورده به درک موضع‌گیری "مقدمه‌ی سهمی..." درباره‌ی این "مکتب" یاری می‌رساند.
رابطه‌ی بین موضوعات مطرح شده در "مقدمه‌ی سهمی..." با "تزهایی درباره‌ی فویرباخ" بیش‌تر و عمیق‌تر است: مانند رابطه‌ی بین ازخودبیگانگی دینی و ازخودبیگانگی غیردینی٬ نقش نقد٬ نقش عمل٬ رابطه‌ی بین تئوری و عمل٬ رابطه‌ی بین تفسیر و تغییر (نقش فلسفه)٬ محوری‌بودن نقش انسان در "فلسفه‌ای که در خدمت تاریخ است" و غیره.
بی‌تردید این دو نوشته٬ مستقل از ارتباط‌شان با "مقدمه‌ی سهمی..." اهمیت ویژه‌ی خود را دارند.
۱۳۹۳ شهریور ۷, جمعه
محمود درویش٬ در محاصره: مجموعه شعر
محمود درویش٬ در محاصره: مجموعه شعر
محمود
درويش در شهرِ رام‌الله به‌سر می‌بُرد كه ارتش اسرائيل آن را در مُحاصره
گرفته بود. شاعر اين مجموعه را در واكنش به تهاجم ارتشِ اسرائيل به
سرزمين‌هایِ خودمُختارِ فلسطين نوشته است؛ شعرهايی بالبداهه كه هر قطعه‌اش
لحظه‌ای، صحنه‌ای يا انديشه‌ای گُريزپا را ثبت می‌كند.
آلن و. وود٬ کارل مارکس
آلن و. وود٬ کارل مارکس
باز
هم مارکس؟ ولی شاید از چشم‌اندازی متفاوت. آیا نظریه‌ی اجتماعی مارکس جهان
واقعی را به‌دقت شرح می‌دهد؟ تا چه اندازه تغییرات گستردهی اجتماعی را
می‌توان با ماتریالیسم تاریخی مارکس تبیین کرد؟ تا چه اندازه کاپیتال در
بازتولید واقعیت انظمامی سرمایه‌داری موفق است؟ کتاب حاظر درصدد آن نیست که
به این مسائل منافشه‌انگیز پاسخ دهد. هدف محدود این کتاب بررسی آرای مارکس
از منظری فلسفی و جلوگیری از بدفهمی‌های عمومی نظرات اوست. از آن‌جا که
مارکس نظام فلسفی‌اش را به‌روشنی شرح نداده است٬ آلن وود دست به بازسازی
فلسفه‌ی منسجمی برمبنای آثار او زده است. در واقع او سعی کرده است که
فلسفه‌ی مضمر در آثار مارکس را کشف کند. بحث‌های آلن وود تمام به مارکس
مربوط می‌شود٬ نه مارکسیسم.
مراد فرهادپور٬ ایده‌های شعری
مراد فرهادپور٬ ایده‌های شعری
تمایل
و پافشاری شماری از دوستان و خوانندگان دیگر نوشته‌های و ترجمه‌های من
باعث شد تا٬ به‌رغم بسیاری از بدگمانی‌ها و تردیدها و بدگمانی‌ها و
تردیدها٬ شعرهایی که قرار بود چند سال پیش به‌صورت کتاب به چاپ رسند٬ در
قالب این فایل اینترنتی منتشر کنم و آنها را در دسترس همگان قرار دهم.
این فایل تقریبا همه‌ی شعرهایی را که فرار بود در آن کتاب منتشر شوند٬
دربردارد؛ به‌علاوه گزیده‌ای از متون که جز "شعرهای انگلیسی" نام دیگری
نمی‌توان بر ان نهاد.
م. ک. فورت٬ نظریه‌ی شناخت
م. ک. فورت٬ نظریه‌ی شناخت
نظریه‌ی
شناخت در سه بخش است و چهارده فصل دارد. در فصل اول پس از بیان نظریه‌های
غیرعلمی و کهنه در باب رابطه‌ی ذهن و جسم و بازگویی پندارهایی که آن دو را
از هم متمایز می‌شمارند٬ چنین آمده است: "ماده‌گرایی جدید که با
نتیجه‌گیری‌های بررسی‌های علمی در شکل‌های زندگی آلی و نیز با مفهوم تکامل
مجهز است٬ قادر به ارائه‌ی جوابی قاطع به پنداشت انگارگرانه‌ی ذهن می‌باشد.
ذهن محصولی از رشد و توسعه‌ی تکاملی حیات است... ذهن منتزع از جسم وجود
ندارد." در فصل دوم ذهن به‌عنوان محصول و بازتابی از ماده٬ مختصری از
نتیجه‌گیری‌های عمده‌ای که علم راجع‌به روابط بین ماده و ذهن بدان رسیده
است و تمام بررسی‌های علمی آن را تایید کرده‌اند٬ بازگو شده است. در فصل
سوم از کار اجتماعی و تفکر اجتماعی٬ سخن می‌رود٬ زیرا "شالوده"ی فعالیت
اجتماعی انسان کار است. در جریان کار است که انسان پیش از همه ادراکات خویش
را گسترش می‌دهد و مغز خود را برای فکر کردن به‌کار می‌گیرد..." در فصل
چهارم٬ از اندیشه٬ زبان و منطق گفت‌و‌گو می‌شود و سخن گفتن وسیله‌ی ارتباط
اجتماعی انسان توصیف می‌شود. در فصل ششم از تشکیل و تکامل ایدئولوژی٬
بازتاب ایدئولوژیک واقعیت٬ نقد ایدئولوژی‌ها٬ حقیقت و پندار در
ایدئولوژی‌های٬ ایدئولوژی علمی و ایدئولوژی پنداری بحث می‌رود. در فصل‌های
۷٬ ۸٬ ۹ نخست به بررسی تکامل پیش‌فرض‌های ایدئولوژیک می‌پردازد٬ سپس تکامل
انگارهای علمی را می‌کاود. در فصل دهم از حقیقت مطلق و جزئی٬ حقیقت و خطا٬
نسبت حقیقت٬ حقیقت نسبی و مطلق٬ علیت٬ زمان و مکان و پیش‌رفت حقیقت٬ سخن
گفته شده است. در فصل یازدهم در باب شناخت چنین آمده است: شناخت ما جمع
پنداشت‌ها٬ نظرات و گزاره‌هایی است که٬ تا جایی که امکان دارد٬ به‌عنوان
بازتاب‌های صحیح واقعیت عینی آزمون گشته‌اند و پای گرفته‌اند." در فصل‌های
بعدی از رشد شناخت٬ ضرورت آزادی و تحقق آزادی بحث شده است.
رومن روسدولسکی٬ سرمایه‌ی مارکس چگونه شکل گرفت
رومن روسدولسکی٬ سرمایه‌ی مارکس چگونه شکل گرفت
جلد ۱:جلد ۲:
متولد
۱۸۹۸ در شهر لمبرگ یا لویف منطقه‌ی گالیسیا در اتریش-مجارستان. مرگ در سال
۱۹۶۷ در شهر دیترویت آمریکا. محقق و مبارز. در جوانی عضو محفل سوسیالیستی
اوکراین موسوم به «محاف دراحومانف» به همراه رومن تویانسکی ویراستار
نشریه‌ی کلیچی در سال ۱۹۱۷؛ و بنیان‌گذار سازمان «سوسیال دموکراسی انقابی
بین‌المللی» در پراک در رشته‌ی حقوق تحصیل کرد. در سال‌های ۱۹۲۴-۱۹۲۱؛
نماینده‌ی سازمان مهاجران در سال‌های ۱۹۳۱-۱۹۲۶ گزارش‌گر «موسسه‌ی
مارکس-انگلس» مسکو در وین بود. روسدولسکی در سال ۱۹۳۴ به لویف مهاجرت کرد و
مشغول به کار شد. روسدولسکی در مبارزه‌ی لئون تروتسکی علیه انحطاط
استالینیستی حزب کمونیست اتحاد شوروی و بین‌الملل کمونیست٬ جانب او را
گرفت. در سال ۱۹۲۴ توسط گشتاپو دستگیر شد٬ از اردوگاه کار اجباریجان سالم
به‌در برد و در سال ۱۹۴۷ به ایالات متحده‌ی آمریکا مهاجرت کرد٬ سپس
به‌عنوان یک محقق مستقل به‌کار پرداخت؛ وی کتاب‌هایی بسار حول تاریخ
اجتماعی اتریش و آثار مارکس منتشر کرد که سرمایه‌ی مارکس چگونه شکل گرفت؟٬
در سال ۱۹۶۹ از مهم‌ترین آن‌هاست.
استفان سالیوان٬ مارکس در دوران پساکمونیست
استفان سالیوان٬ مارکس در دوران پساکمونیست
هدف
این کتاب بررسی نقش و مناسب‌های مارکس در جهان پساکمونیست است. یکی از
اهدف اولیه‌ی من در انجام این پروژه٬ بررسی سه مانع عمده‌ای بوده است که بر
سر راه آزادی قرار دارند: فقر٬ فساد و ابتذال. این موانع نه‌تنها شامل
پیامدهای اقتصادی٬ سیاسی و فرهنگی در جامعه‌ی مبتنی بر نفع و آزند٬ بلکه
می‌توانند ما را به درک جامع‌تری از پروژه‌ی مارکسی برسانند.
.jpg)
%D9%AC%2B%2B%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%DB%8C%2B%D8%AF%D8%A7%D8%AF%2B%D8%A8%D8%AD%D8%AB%DB%8C%2B%D8%AF%D8%B1%2B%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%DB%8C%2B%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%2B%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DB%8C%2B%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C.jpg)
برتولت برشت٬ بعل٬ صدای طبل در شب٬ در جنگل شهر
برتولت برشت٬ بعل٬ صدای طبل در شب٬ در جنگل شهر
سه نمایشنامهی این مجموعه از اولین کارهای نمایشی «برشت» است.
بعل٬ اولین نمایشنامهی برشت٬ آن را در سال ۱۹۲۲ به صحنه آورد؛ پس از آن صدای طبل در شب نیز در سال ۱۹۲۲ نمایش داده شد و سومی در جنگل شهر است که در سال ۱۹۲۳ به‌صحنه رفت.
اهمیت این نمایش‌نامه‌های در این است که در واقع دست‌آورد دوران گذار هنری-مسلکی «برشت» است. پس از این دوره به جنبش چپ آلمان روی آورد و از نظر ساختار به «تئاتر داستانی».
بعل٬ اولین نمایشنامهی برشت٬ آن را در سال ۱۹۲۲ به صحنه آورد؛ پس از آن صدای طبل در شب نیز در سال ۱۹۲۲ نمایش داده شد و سومی در جنگل شهر است که در سال ۱۹۲۳ به‌صحنه رفت.
اهمیت این نمایش‌نامه‌های در این است که در واقع دست‌آورد دوران گذار هنری-مسلکی «برشت» است. پس از این دوره به جنبش چپ آلمان روی آورد و از نظر ساختار به «تئاتر داستانی».
هوشنگ سپهر٬ پیدایش و تکوین خرد در تاریخ و زمینه‌های اجتماعی آن از اسطوره تا پیدایش خرد (دوران شهر-دولت‌های یونانی)
.jpg)
هوشنگ سپهر٬ پیدایش و تکوین خرد در تاریخ و زمینه‌های اجتماعی آن از اسطوره تا پیدایش خرد (دوران شهر-دولت‌های یونانی)
این کتاب، نه کتابی درباره‌یِ تاریخِ فلسفه است و نه برایِ متخصصینِ فلسفه،
از این رو همه‌ی فیلسوفان را دربرنمی گیرد. در هردو زمینه یِ مزبور
کتاب‌هایِ فراوانی موجود است و در آینده هم به آنها افزوده خواهد شد . این
کتاب نتیجه ی یک کارِ جمعی نیست، بدین معنا که مطالب و پژوهش‌های‌اش
درباره ی هر اندیشمندی محصولِ کارِ یک پژوهش‌گرِ متخصص در آن زمینه نیست.
هدفِ اصلیِ این کتاب ارائه‌ی مکاتبِ اصلیِ اندیشه و معرفیِ چهره‌هایِ شاخصِ هر یک از این مکاتب است. تاکیدِ اصلی بر این بوده است که پیش‌زمینه‌هایِ تاریخی-اجتماعیِ پیدایشِ آرا و اندیشه‌هایِ نو را بکاود و دلایلِ آنان را تا حدِ امکان توضیح دهد. تلاش شده تا زبانِ کتاب، زبانِ ساده و قابلِ‌فهم برایِ همه باشد. اما وفاداری به نظریات و امانت‌داریِ آرا دغدغه‌ی خاطرِ اصلیِ نویسنده بوده است.
این کتاب در سه جلد تنظیم شده است و خواننده خود به دلایلِ آن پی خواهد برد. جلدِ نخستین با عنوانِ “از اسطوره تا پیدایشِ خرد (دورانِ شهر-دولت‌ها)” دورانِ یونانِ باستان را دربرمی‌گیرد: به بیانِ دقیق‌تر سده‌هایِ ششم تا دومِ پیش از میلاد؛ چهار سده‌ای که طلوع‌اش در یونانِ باستان با تالس شروع می‌شود و غروب‌اش مقارن است با فروپاشیِ شهر-دولت‌هایِ یونانی با تاسیسِ امپراتوری توسطِ اسکندرِ مقدونی.
۱۳۹۳ شهریور ۶, پنجشنبه
پری اندرسن٬ تاریخ٬ سیاست و جنبش کارگری
پری اندرسن٬ تاریخ٬ سیاست و جنبش کارگری
پری اندرسن مورخ و نظريه‌پرداز بريتانيايي در ۱۹۳۸ متولد شد. او يکي از
چهره‌های تاثيرگذار بر مطالعات و نظريه‌های تاريخي از يک سو و يکی از
چهره‌های برجسته چپ نو در اروپاست. اندرسون به همراه مجموعه اي از مورخان
بريتانيايي در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ ميلادی در قالب يک گروه در حزب کمونيست
بريتانيا گروه مورخان حزب را تشکيل می‌دادند. همکاری او و مجموعه ديگري از
مورخان چپ بريتانيا مانند تامپسون و هابزبام در ميان مکتب‌های تاريخ نگاری
مدرن مکتبي را پي ريزی کردند که با عنوان کلي مارکسيسم بريتانيايی شناخته
مي شود. اندرسون ۲۰ سال مداوم سر دبير نشريه شناخته شده (New Left Review)
بود و بعد از آن در دوران بازنشستگی به‌عنوان عضو هيات تحريريه با اين
نشريه همکاری می‌کند. اندرسن در اين نشريه دو مقاله درخشان نوشت: عناصر
فرهنگ ملي (۱۹۶۸) و سرچشمه‌های بحران کنوني (۱۹۶۴). مقاله اول به زندگی
روشنفکری و ميانمايگی آن پس از جنگ بريتانيا می‌پردازد و مقاله دوم به
ناتوانی بورژوازی انگليس در شکل‌دهی يک جهان‌بينی منسجم. اين مقالات در
واقع نگاه متفکر جوانی است که سعی می‌کند سهم بريتانيا در فلسفه، زيباشناسی
و نظريه‌ی سياسی را بررسی کند. اندرسن اکنون استاد تاريخ و جامعه شناسي
دانشگاه کاليفرنيا در لس‌آنجلس آمريکاست. او بيش‌تر با دو اثر اکنون کلاسيک
«گذارها: از دوران باستان تا فئوداليسم» و «تبارهای دولت استبدادی» شناخته
می‌شود. اندرسن در آثارش به‌دنبال بنا کردن شکلی از ماترياليسم تاريخی است
که با پشتوانه نظری و فلسفي و چارچوب مفهومي مشخص به سراغ امور واقعا
موجود برود. او در اين زمينه هم به فيلسوفان مارکسيست می‌تازد که اسير
مفاهيم انتزاعي خويش‌اند و هم به مورخان مارکسيست که چارچوب نظري مشخصی را
پايه ريزی نمی‌کنند. او علاوه بر اين دو کتاب، صاحب تاليفاتی از جمله ردپای
ماترياليسم تاريخی، خاستگاه‌های پست مدرنيته و منطقه درگيری است.
تقی ارانی٬ آثار و مقالات دکتر تقی ارانی
تقی ارانی٬ آثار و مقالات دکتر تقی ارانی
در ۱۳ شهریور ۱۲۸۲ خورشیدی در تبریز زاده شد. وی از اعضای برجسته گروهی بود
که از اواخر سال ۱۳۱۵ تا اوایل سال ۱۳۱۶ به تدریج دستگیر و در زندان موقت
تهران و قصر زندانی شدند.
این گروه که به گروه ۵۳ نفر معروف شدند متهم بودند که از مرام اشتراکی وکمونیستی پیروی می‌کنند.اعضای گروه ۵۳ نفر تا پیش از دستگیری با هم ارتباطی نداشتند و این نام پس از دستگیری به آنها اطلاق شد. آنها عمدتاً زیر شکنجه‌های جانکاه مأموران اداره آگاهی (تأمینات) شهربانی رضاشاه قرار گرفتند و با پرونده‌هایی که برای آنها ساخته شد به زندان‌های درازمدت محکوم و راهی زندان قصر شدند.
آ.و. لوناچارسکی٬ چند گفتار درباره‌ی ادبیات
آ.و. لوناچارسکی٬ چند گفتار درباره‌ی ادبیات
آناتولی واسیلیویچ لوناچارسکی (زاده‌ی ۱۸۷۵- درگذشته‌ی ۱۹۳۳) نویسنده،
روزنامه‌نگار، تاریخ‌دان، آرشیویست، سخن‌پرداز و انقلابی روسی، از
انقلابیون بلشویک بود و به‌خاطر مهارت خارق‌العاده‌اش در سخنرانی معروف
است.
او در دولت شوروی، از سال ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۹، به‌عنوان اولین کمسیر آموزش اتحاد شوروی فعالیت کرد.
او در دولت شوروی، از سال ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۹، به‌عنوان اولین کمسیر آموزش اتحاد شوروی فعالیت کرد.
فردریش انگلس٬ نظام مزدبری
فردریش انگلس٬ نظام مزدبری
نظام
مزدبری مجموعه مقالاتی است که انگلس در این مورد در نشریه‌ی لیبر
استاندارد انتشار می‌داد. وی با این نشریه از ماه مه ۱۸۸۱ تا ماه اوت همان
سال همکاری داشت. این مقاله‌ها بدون امضا و تقریبا هفتگی و به‌عنوان سخن
سردبیر چاپ می‌شد. به‌دلیل گرایش‌های فرصت‌طلبانه‌ی این نشریه٬ انگلس مجبور
به پایان دادن همکاری خویش با آن شد.
مزدک چهرازی٬ درس‌های انقلاب اکتبر
مزدک چهرازی٬ درس‌های انقلاب اکتبر
در
این مقاله می‌کوشم تا ضمنِ بازگوییِ تحولاتِ بینِ دو انقلاب (فوریه و
اکتبر ۱۹۱۷)، رادیکالیسمٍ اندیشه‌ی لنین و بلشویک‌های چپ را بشکاف‌ام. پس
از آن طیِ یک نتیجه‌گیری، درس‌هایی که این رادیکالیسم به همه‌ی فعالینِ
جنبش کارگری و کمونیستی می‌دهد را شرح خواهم داد. این درس‌ها نه‌تنها در
ایران بلکه به گمان من به همه‌ی کشورهایِ جهان قابلِ تعمیم است. درس‌هایی
که به نوعی هم آموزشِ درکِ به موقعِ شرایطِ انقلابی است و هم مرزبندی با
جریانِ راست و رفرمیستی. نتیجه‌ی نهایی که می‌توان از این درس‌ها گرفت؛ نقش
و جایگاهِ حزبِ کمونیست در مبارزاتِ جاری و نهاییِ طبقه‌ی کارگرِ ایران و
جهان است.
بیشه‌ی بیدار: از مجموعه شعرها و مقاله‌ها
خسرو گلسرخی٬ بیشه‌ی بیدار: از مجموعه شعرها و مقاله‌ها
در این مجموعه٬ علاوه بر برگزیده‌ی اشعار خسرو گلسرخی٬ متن وصیت‌نامه‌ی او
همراه با شعر چاپ شده است. این دفتر به یاد طنین پرشکوه اعتراض که امروز در
گوش ماست گردآوری شده است. اعتراضی که برای دفاع از خلق‌اش ـ و نه دفاع از
خودش ـ سینه‌ی تاریخ را شکافت و به جاودانگی پیوست. اعتراضی پرشکوه و
سهمگین٬
«تا دو سمت رو بدانند
که آتش٬
همیشه نمی‌خوابد به زیر خاکستر»
«تا دو سمت رو بدانند
که آتش٬
همیشه نمی‌خوابد به زیر خاکستر»
اولیویه بزانسن٬ میشل لووی٬ میراث انقلابی چه‌گوارا
اولیویه بزانسن٬ میشل لووی٬ میراث انقلابی چه‌گوارا
ارنستو چه گوارا دلا سرنا٬ پزشک آرژانتینی که به وزارت صنایع کوبا رسید. در
هشتم اکتبر سال ۱۹۶۷ در مبارزه بر علیه دیکتاتوری نظامی بولیوی به خاک
افتاد. زندگی‌نامه‌های بسیاری در مورد چه نوشته شده است. ما٬ اما٬ بر آنیم
که به ارزش‌ها٬ تحلیل‌ها٬ راه‌حل‌ها و ایده‌آل‌های‌اش بپردازیم. او مبارزی
بود که قلم و سلاح‌اش را به یک‌سان به‌کار می‌گرفت. اما او برای کدامین
آرمان نبرد می‌کرد؟ دیدگاه‌اش از مبارزه‌ی توده‌های آمریکای لاتین و سراسر
جهان برای رهایی‌شان چه بود؟ او از سوسیالیسم٬ از "انسان نوین"٬ از
جامعه‌ای که سرانجام از عفریت سرمایه‌داری جسته است چه ایماژی داشت؟ این‌ها
پرسش‌هایی است که ما را در این نوشته به خود مشغول می‌دارند؛ اما
به‌هیچ‌روی مدعی ارائه‌ی پاسخ قطعی و نهایی به این پرسش‌های نیستیم.
هدف ما ارائه‌ی اندیشه‌های چه در از دریچه‌ی آه و اندوه نیست. بلکه برعکس٬ برآنیم تا با بازنگرش ایده‌های او پس از گذشت چهل سال از مرگ‌اش٬ ارتباط تنگاتنگ‌شان را با کار بازنوگرایی مارکسیستی و اصلاحات رادیکال فرهنگی و سیاسی توسط آن‌هایی که برای برپایی آلترناتیوی در مقابل سرمایه داری را رها نکرده‌اند٬ نشان می‌دهیم.
گروه نویسندگان٬ در باب «گسست»: جزوه‌ای در بازخوانی انتقادی «جنبش سبز»
گروه نویسندگان٬ در باب «گسست»: جزوه‌ای در بازخوانی انتقادی «جنبش سبز»
«چه باید کرد»؛ پرسشی است که سوژه‌ی بالقوه تاریخ را فرا می‌خواند تا
خویشتن را در پیوند با وضعیت مستقر، ابژه‌ی نگاه خود سازد؛ تا به میانجی آن
راهی به سمت تحقق سوژه‌گی خود بگشاید. این پرسش هم‌اینک نیز پیش روی ماست،
زیرا که پاسخ عامی وجود ندارد، جز آن‌که انعکاسِ مدام این پرسش و بسط
هم‌دلانه‌ی آن، آن را به پرسشی «همگانیِ» ستم‌دیدگان بدل کند. به پرسش
آن‌هایی که در تداوم وضع موجودْ آینده‌ای برای خود نمی‌بییند؛ آنان که به
ضرورت هستی اجتماعی خود باید به مازاد وانهاده‌ی گذشته وفادار بمانند؛ تا
به خود وفادار بمانند. این گذشته همان فصل مشترک همه‌ی زمان‌هایی ست که
نگذشته‌اند و آمدنی‌اند؛ همه‌ی آن زمان‌ها که تن‌ها را به خیابان فرا
خوانده‌اند: فصل مشترکی که همواره برای بازگشت به خیابان و «ما» شدن
فراخوان می‌دهد. تا آن روز که دوباره در مسیر «مردم» شدن هم‌دیگر را ملاقات
کنیم، هم‌دست شده‌ایم برای نفیِ مکرر این مایی که از مواجهه با خود
می‌گریزد؛ هم‌دست شده‌ایم برای کمک به تکوین آن «ما»یی که به رهایی
می‌اندیشد و شرط رهایی خود را شرط رهایی «همگان» می‌داند.
آنچه در این مجموعه می‌خوانید روایت ماست از این مواجهه؛ تلاش ماست برای بیرون زدن از آن مرزهایی که تفاوت را بر نمی‌تابد و سرسختانه کوشیده است و می‌کوشد فرا روایت خود را بر اذهان نگران همراهان جنبش تحمیل کند. پس بر آن‌ایم که از اسطوره‌ی «جنبش سبز» افسون‌زدایی کنیم و زمینه‌های شکستِ گریزناپذیر آن را واکاوی کنیم. در این مسیر زخم برچسب‌های آشنایی چون وقت ناشناس، افراطی (رادیکال؟!)، سکتاریست، خراب‌کار، بی‌تعهد و غیره را به جان می‌خریم و به روشنی اعلام میکنیم: بله هر گسستی با ویران کردن همراه است و ما نیز بر آنیم تا آن کالبد فرو مرده‌ای را که به مثابه میراث زنده‌ی جنبش مردمی بازنمایی می‌شود ویران کنیم، تا مازاد گم‌شده‌ی آن جنبش راهی به آینده بیابد. ما نیز به سهم خود بر آن‌ایم که بی‌جان بودن این پیکر را عیان کنیم؛ چون بر این باوریم که هر زایشی با گسست آغاز می‌شود: گسستی دیالکتیکی در جهت فراروی. از نظر ما، این جزوه راهنمایی جامع برای «همگان» نیست، تا فرضا آنچه باید از «جنبش سبز» بیاموزیم و یا آنچه که باید از آن گسست کنیم را به صورت بسته‌‌بندی شده در اختیار مخاطبان قرار دهد (چنین کاری نه ممکن است و نه مطلوب!)؛ انتشار این جزوه صرفا تلاشی است در مسیر بازخوانی انتقادی جنبشی که گذشت؛ و بیش از آن، دعوتی است برای اندیشیدن و بازبینی انتقادی عمیق‌تر درباره‌ی زمینه‌های شکست جنبش و ملزومات بسط فاعلیت مردم. بر آن‌ایم که آنچه با این جنبش زاده شد، تلاشی متهورانه بود برای دگرگون‌سازی مسیر تاریخ ستم‌بارمان، که به رغم خون‌ها و زندگی‌های بسیاری که برای آن هزینه شد، سرانجام ناکام ماند؛ اما با این وجود، این عزم و تلاش جمعی، بی‌گمان جوانه‌هایی از اُمید به احیای سوژه‌گی ستم‌دیدگان را به ارمغان آورده است.
این مکتوب و این تلاش جمعی ناچیز را با فروتنی تقدیم میکنیم به همه شهدای جنبش؛ به خصوص آن‌هایی که نام‌شان را هیچ‌گاه نشنیده‌ایم و نمی‌دانیم.
جودیت باتلر٬ ادعای آنتیگونه
جودیت باتلر٬ ادعای آنتیگونه
کتاب ادعای آنتیگونه را حدود دو سال پیش انتخاب و ترجمه کردیم. چراکه احساس
همدلی می‌کردیم با جودیت باتلر که در «ادعای» آنتیگونه قسمی از اجرای
سیاستِ زنانه را می‌یافت که می‌توانست شکافی در اقتدار حاکم ایجاد کند.
شاید به همین دلایل بود که این کتاب حدود ۱۵ ماه در وزارت ارشاد خاک خورد و
دست آخر «ممنوع» اعلام شد. همان‌طور که کرئون به خاک سپاری برادر توسط
آنتیگونه را ممنوع اعلام کرده بود. و از قضا در ایران امروز نیز عمل به خاک
سپاری مردگان نوعی جرم و جنایت محسوب می‌شود و شاید سزای‌اش مرگ باشد.
بنابراین اگرچه می توان به‌راحتی این کتاب را اثری در حوزه علوم انسانی
تلقی کرد که با سلاح نظریه به سراغ فیگور زنانه‌ای جذاب می رود، به بحثی
راهگشا در باب خوانش‌های هگل و لکان از نمایشنامهی «آنتیگونه» اثر سوفوکل
می‌پردازد، و این پرسش را مطرح می‌کند که آیا روان‌کاوی می‌تواند به جای
اُدیپ، آنتیگونه را مبدا نظری خود قرار دهد، اما در مجاورت همه‌ی این‌ها،
انتشار این کتابِ «نظری» به حکم شرایط موجود خود واجد حیثی «عملی» است.
قسمی از اجرای سیاست است. به خصوص این‌که ما نیز همراه با آنتیگونه و البته
جودیت باتلر، بر این امر ممنوع و بر این جُرم تاکید کرده، این کتابِ
«آلوده» را بی هیچ نیازی به حوزه‌ی نشر «پالوده»ی ایرانی در فضای سایبر
منتشر میکنیم. تا عملِ ترجمه در واقع دو عمل باشد، یکی اجرای آن جرم و یکی
اظهار آن. آنتیگونه‌ای که باتلر توصیف می‌کند علی‌رغم ممنوع شدن‌‌اش از
عمل، عمل می‌کند و کنش او به‌هیچ‌وجه با هیچ یک از هنجارهای موجود مطابقت
ندارد. و در عمل، همچون کسی است که هیچ حقی برای عمل کردن ندارد. او دقیقاً
فردی بی‌مکان است ـ جایی میان زندگی و مرگ ـ که با این وجود در صدد است تا
در درون گفتار، خود را تعیّن بخشد، نوعی امر فهم‌ناپذیر است که در درون
امر فهم پذیر آشکار می‌شود، یا جایگاهی در خویشاوندی که هیچ جایگاهی نیست.
از این حیث، ما این کتاب را تقدیم می کنیم به تمام کسانی که در بحبوحه‌ی
سیاستِ نهادینه شده، و در شرایطی که کفتارهای سیاسی و مصالحه جویانِ
نام آشنا به حکم «عقل حساب‌گر» در پی «بخشش دو طرفه» و آشتی ملی‌اند، کنش
خود را معطوف به هیچ‌کدام از این هنجارهای موجود نمی‌یابند.
۲۰ خرداد ۹۰
۲۰ خرداد ۹۰
وزیر فتحی٬ آرمان‌خواهان: زندانیان سیاسی دهه‌ی شصت
وزیر فتحی٬ آرمان‌خواهان: زندانیان سیاسی دهه‌ی شصت
آرمان‌خواهان
کتاب خاطران نیست! تاریخ زندان هم نیست! آرمان‌خواهان بیانه‌ای است در
دفاع از شآن و شرف زندانیان سیاسی دهه‌ی شصت! اعلامیه‌ای است بر این که آن
نسل سترگ و عاصی و نستوه، آن نسلِ آرمان‌خواه، آن نسلِ انقلابی و رادیکال،
آزادی‌خواه و برابری‌طلب، سوسیالیست و کمونیست، آن نسلِ عاشق و مؤمنِ به
جامعه‌ی بی‌طبقه‌ی توحیدی، آن‌گاه که به اعتراض برخاست و به رویارویی‌ای
زود هنگام فراخوانده شد و به نبردی نابرابر کشید و آن‌گاه نیز که شکست خورد
و به اسارت رفت؛ در اسارت، در آخرین قلعه‌ی خویش، نستوه و استوار در برابر
هیولاهایی همچون لاجوردی و حاج‌داوود، در برابر امر به تسلیم بردن پرچم
سفید و پایین کشیدن پرچم سرخ نبرد٬ به رغم شکنجه‌ها و مرارت‌ها٬ به رغم
«قیامت»ها و «تابوت»ها٬ به رغم «خوک‌دونی»ها و «گاودونی»ها٬ به‌رغم
سلول‌های انقرادی و کمیته‌ی مشترک «هتل اموات» و به‌رغم آن قتل هولناک
تابستان شصت‌وهفت؛ هرگز تلسیم نشد و سر تعظیم فرو نیاورد و این سرانجام٬
جمهوری اسلامی بود که با تن دردادن به آزادی بازماندگان اندک آن روزگار
دهشتناک٬ و عقب‌نشینی از خواست‌های‌اش همچون «مصاحبه» و بعضا حتا
«انزجارنامه» در برابر آن نسل٬ زانو زد و چراغ-خاموش شکست خویش را پذیرفت!
این‌ها همه‌وهمه با این تجربه‌ی بی‌نهایت گران‌سنگِ تاریخی، مبیّن آن‌اند
که مقاومت انسان پایان‌ناپذیر است و بردگی و ستم و سلطه‌ی انسان بر انسان
امری ازلی-ابدی و محتوم نیست. مبارزه، بیهوده نیست، منطقِ زندگی‌ست!
ماکسیم گورکی٬ خرده‌بورژواها
ماکسیم گورکی٬ خرده‌بورژواها
خرده‌بورژواها
(انگل‌ها) نخستین نمایشنامهی گورکی است. انگل‌ها از چند جهت
نمایشنامهی مهمی است. اما اهمیت عمد‌ه‌ی آن تصویر روشن و صریح از ترکیب
طبقات و نقش نیروهای اجتماعی و رابطه‌ی متقابل آنها در پهنه‌ی زندگی، کار و
مبارزه است. موضوع نمایش‌نامه برخورد و تعارض طبقاتی دو نیروی ماهیتاً
متفاوت اجتماعی، یعنی خرده‌بورژوازی سمج و تنگ‌نظر رو به زوال و طبقه‌ی
کارگر رو به رشد، است.
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)